രാമായണം ഭാഗം 29: രാമായണം ഒരു കണ്ണാടിയായി – മനുഷ്യൻ കാണേണ്ടതെന്താണ്?
രാമായണം കഥ മാത്രമല്ല. അത് മനുഷ്യന്റെ ഉള്ളിലേക്കുള്ള യാത്രയാണ് — സംശയങ്ങൾക്കപ്പുറമുള്ള സത്യാന്വേഷണവും, ദു:ഖത്തിനപ്പുറമുള്ള ധർമ്മാന്വേഷണവും. ഓരോ കാലഘട്ടത്തിന്റെയും പ്രതിഫലനം ആ മഹാകാവ്യത്തിലുണ്ട്. അതിലെ ഓരോ കഥാപാത്രവും നമ്മുടെ അകത്തളങ്ങളിൽ നിന്നും ഒരെണ്ണത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു — രാമനെ പോലെ ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളവരെയും, സീതയെ പോലെ സഹിച്ചവരെയും, ലക്ഷ്മണനെ പോലെ അർപ്പണബോധമുള്ളവരെയും.
രാമായണം ഒരു കാവ്യമാണ്, പക്ഷേ അതിനൊപ്പം അതൊരു കണ്ണാടിയും ആണ്. നമ്മൾ അതിലേക്കു നോക്കുമ്പോൾ, കാണുന്നത് വെറുതെ പുരാതന സിംഹാസനങ്ങളോ, വനംതാണ്ടിയ കാവലുകാരോ അല്ല — നാം കാണുന്നത് നമ്മളെയാണ്. നമ്മുടെ സന്ദേഹങ്ങൾ, നമ്മുടെ ആഗ്രഹങ്ങൾ, നമ്മുടെ തെറ്റുകളും വിജയങ്ങളും.
രാമൻ ഒരു പൂര്‍ണ്ണനാകാതിരുന്നതിനേക്കാളേറെ, മനുഷ്യനായി നിലകൊള്ളുന്നു. പിതാവായപ്പോഴും ഭർത്താവായപ്പോഴും രാജാവായപ്പോഴും, അയാൾ തെറ്റുകൾക്കപ്പുറം സത്യം പിടിച്ചുനിന്നു. സീതയുടെ ജീവിതം സ്ത്രീയുടെ സഹനത്തിന്റെ മാത്രമല്ല, മറിച്ച് ഒരു സമുദായത്തിന്റെ ചോദ്യങ്ങൾക്കുള്ള കാഴ്ചയും ആയി മാറുന്നു — നീതി ആർക്കുവേണ്ടി?, സഹനം എത്രയോളം?
ലക്ഷ്മണൻ, ഭരതൻ, ഹനുമാൻ, സുഗ്രീവൻ, കൈകേയി — ഓരോരുത്തരുടെയും കഥയിൽ നമ്മൾ നമ്മെ തന്നെ കാണുന്നു . എവിടെയെങ്കിലും ആരുടേയോ തെറ്റുകൾ നമുക്കും ഉണ്ടാകും. നമ്മളെപ്പോഴും സുതാര്യരും ധാർമ്മികരുമല്ല; പക്ഷേ ഓരോ വായനക്കാർക്കും രാമായണത്തിൽ നിന്ന് ഒന്നൊന്നായി ചില പ്രതീക്ഷകൾ ലഭിക്കും.
വാൽമീകി ഈ കാവ്യത്തിൽ തുറന്നുകാട്ടുന്നതെന്താണ്?
ഒരു മനുഷ്യൻ എങ്ങനെ ജീവിതത്തിന്റെ സങ്കടങ്ങളെയും പ്രതീക്ഷകളെയും ഉൾക്കൊണ്ട് മുന്നോട്ടുപോകണം എന്നതാണ്. ധർമ്മം എന്നത് നിയമമല്ല, അത് ജീവിതത്തിന്റെ വഴിയാണ്. അത് അനുഭവം കൊണ്ടും കഷ്ടത കൊണ്ടും രൂപപ്പെടുന്നതാണ്.
രാമായണം അവസാനിച്ചില്ല. അതിനൊപ്പം ഒരുതലമുറയുടെ കാഴ്ചകൾ ആരംഭിച്ചു. നമ്മളെല്ലാം, ഈ കഥയുടെ തുമ്പിൽ നിന്ന് ഇന്നും യാത്ര ചെയ്യുന്നവർ. അതിനാൽ രാമായണം വായിക്കപ്പെടേണ്ടതല്ല — അനുഭവിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്.ശുഭം.