രാമായണം ഭാഗം 27 : സീതയുടെ അന്ത്യം – ഭൂമിയിലേക്ക് മടങ്ങുന്ന ആത്മാവ്
അയോധ്യയിലെ അരമന സദസ്സിൽ ശാന്തത പതിഞ്ഞിരുന്നു. കുശനും ലവനും പാടിയ രാമായണകാവ്യം പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, ആ ശബ്ദത്തിൽ ഉള്ളത് സീതയുടെ ആത്മാവാണ്. പാടലുകൾ രാമന്റെ ഹൃദയത്തിലെ ആഴങ്ങളിൽ മറവിയായിരുന്ന സത്യം വീണ്ടും ഉണർത്തി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കണ്ണുകൾ ഇപ്പോൾ അന്വേഷിക്കുന്നത് – സീതയെ മാത്രമായിരുന്നു .
വാൽമീകിയുടെ ആഹ്വാനത്തിൽ സീത ശാന്തമായി സദസ്സിലേക്ക് ഇറങ്ങി വന്നു. അവളുടെ മുഖത്ത് മോക്ഷത്തിന്റെ ആഗ്രഹമോ പ്രതികാരത്തിന്റെ ഊഷ്മളതയോഇല്ല — എങ്കിലും അവളെ കണ്ട നിമിഷം മുഴുവൻ രാജധാനി നിശ്ചലമായി . സീതയുടെ മുഖത്തു ഭൂമിയുടെ കനിവ് മെല്ലെ പടർന്നിരുന്നുവെങ്കിലും അവളുടെ കണ്ണുകളിൽ നിറഞ്ഞിരുന്നതു പ്രകാശം മാത്രമായിരുന്നു .
രാമൻ മുന്നോട്ട് വന്നപ്പോൾ, അവൻ അവളെ നോക്കി പറഞ്ഞു:
“സീതേ, ഞാൻ അറിയുന്നു — നീ നിർദോഷിയാണ്. ജനസമ്മതത്തിനുവേണ്ടി ഞാൻ നിന്നെ വിട്ടുനൽകേണ്ടി വന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു — നീ ധർമ്മത്തിന്റെ പ്രതിരൂപമാണ്.”
ആ സദസ്സിന്റെ നടുവിൽ, സീത നിലകൊണ്ടു. അവൾ പുഞ്ചിരിച്ചു. അതിൽ ദു:ഖമോ പ്രതികാരമോ ഇല്ല — മാത്രമല്ല, അതിൽ പ്രസാദമുണ്ടായിരുന്നു. പിന്നെ അവൾ ഭൂമിദേവിയെ അഭിമുഖീകരിച്ചു പറഞ്ഞു:
“ഭൂമിദേവി, നീ എന്നെ സ്വീകരിക്കുക. ഞാൻ എന്റെ ആത്മാവിന്റെ സത്യത്തിൽ നിന്നു വഴിമാറിയിട്ടില്ല. നിഷ്കളങ്കയായീ എന്നെ നിന്നിൽ അലിയിക്കുവാൻ അപേക്ഷിക്കുന്നു.”
“എനിക്ക് പ്രമാണിക്കാനാവുന്നത് ഒരു മനുഷ്യന്റെ നീതിയല്ല, എന്റെ ഹൃദയമല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല.
എന്റെ വിശുദ്ധിയെന്നതിന്റെ തെളിവ് ഇനി ആരെയും വേണ്ടി കാട്ടേണ്ടതില്ല.
ഭൂമിയമ്മെ, എന്നെ വീണ്ടും സ്വീകരിക്കുക.”
ആ വാക്കുകൾ അവസാനിച്ച നിമിഷം, ഭൂമി പിളർന്നു . അതിനുള്ളിൽ നിന്നും ഉദിച്ചുയർന്ന ഒരു കനിവിന്റെ ആലംബമായ കൈ, സീതയെ ആദരവോടെ ഏറ്റെടുക്കുന്നതുപോലെ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ആ കാഴ്ചയെ സാക്ഷി വയ്ക്കാതെ ആരുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. അവൾ ഒറ്റ വാക്കുമില്ലാതെ ഭൂമിയിലേക്ക് ഒഴുകിപ്പോയി — അചഞ്ചലമായ ഭാവത്തോടുകൂടി, ഒരോരുത്തരവാദിത്വവും അവളുടെ പിന്നിൽ തന്നെ വിട്ടുകൊടുത്തുകൊണ്ട്.
അവൾ വീണ്ടും മണ്ണിൽനിന്നാണ് ഉയർന്നത് – ദുഃഖത്തിൽ നിന്നും, പ്രതീക്ഷയിൽ നിന്നും, വെറുപ്പിൽ നിന്നും. ഇനി അവൾ വീണ്ടും മണ്ണിലേയ്ക്കാണ് മടങ്ങുന്നത് – ശാന്തിയിലേക്ക്,ആത്മനിവേദനത്തിലേക്ക്.
രാമൻ കുനിഞ്ഞുനിന്നു. വാക്കുകളില്ലാതെ. ആ നിമിഷം വരെ വിധിയുടെ നിരന്തര സേനാനിയായിരുന്ന രാമൻ, ആദ്യമായി ഒരു സാധാരണ മനുഷ്യനായി തോന്നിച്ചു – ഹൃദയത്തിൽ ക്ഷമയില്ലാത്ത കനത്തതുമായ വിടവാങ്ങലിനോട് ചെറുത്തുനിൽക്കാൻ കഴിയാതെ നിന്നൊരു പുരുഷൻ.
ഹനുമാൻ കണ്ണീർ മറച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ലക്ഷ്മണൻ സുമിത്രയെ ഓർത്ത് വിറക്കുകയായിരുന്നു. ലവനും കുശനും ഒന്നും മനസ്സിലായില്ല, പക്ഷേ അവർക്ക് അറിയാം – ഒരേ ഹൃദയം ഇപ്പോൾ നഷ്ടപ്പെട്ടു.
പിന്നീട് ആരും ആ സ്ഥലം പരാമർശിച്ചില്ല. സീതയ്ക്കായി ഒരു വരി പോലും രചിക്കപ്പെട്ടില്ല. അവൾ ഒരു പ്രതീകമായിരുന്നു – ദൗർഭാഗ്യത്തിന്‍റെ, നീതിയുടെ, ആത്മബലത്തിന്റെ, ഒരുപക്ഷേ പ്രകൃതിയുടേയും. അവൾ പറഞ്ഞത് പോലെ – താൻ ഭൂമിയിൽ നിന്നു വന്നതത്രേ, ആ വഴി തന്നെ മടങ്ങുകയായിരുന്നു.
ഇതുവരെ ധർമ്മം പ്രത്യക്ഷമായത് രാമനിലൂടെയായിരുന്നു.
ഇനി, അതിന്റെ നിർവചനം സീതയുടെ മൗനത്തിലൂടെ ആയിരുന്നു.