ഭാഗം 1: ബാലകാണ്ഡം ആരംഭം
അയോധ്യ നഗരവും ദശരഥൻ രാജാവും
രാമായണത്തിന്റെ കഥ ആരംഭിക്കുന്നത് സാരസ്വത്യാപൂർണ്ണമായ അയോധ്യ നഗരത്തിൽ നിന്നാണ്.ഇവിടെ ഇക്ഷ്വാകുവംശത്തിൽപ്പെട്ട ദശരഥൻ എന്ന ധർമ്മപരനായ രാജാവാണ് ഭരിക്കുന്നത്.മഹാനായ വംശത്തിൽപ്പെട്ട ഇദ്ദേഹത്തിന് വലിയൊരു ദുഃഖമുണ്ടായിരുന്നു.അദ്ദേഹത്തിന് കുട്ടികളില്ലാത്തത്.
അങ്ങനെ ദശരഥൻ തന്റെ ഗുരുവായ വസിഷ്ഠമുനിയുടെ ഉപദേശപ്രകാരം പുത്രകാമേഷ്ഠി യാഗം നടത്താൻ തീരുമാനിക്കുന്നു. ഈ യാഗം നടത്തുന്നതിന് വിശ്രുതനായ ഋഷിയായ ശ്രുങ്ഗമുനിയെ ക്ഷണിക്കുന്നു. യാഗം പൂർത്തിയായപ്പോൾ യാഗപുരുഷൻ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു ,ദശരഥന് പായസം നൽകി, അദ്ദേഹം അത് തന്റെ ഭാര്യമാർക്കായി വിഭജിച്ചുനൽകി.കൗസല്യയ്ക്ക് പകുതി നൽകി.സുമിത്രയ്ക്ക് പകുതിയിൽ രണ്ടിലൊരണ്ണം
കൈകേയിക്ക് നാലിലൊരണ്ണവും നൽകി.ഈ പായസം കഴിച്ചശേഷം അവർക്ക് കുഞ്ഞുങ്ങൾ ജനിക്കുന്നു.
കൗസല്യക്ക് രാമനും കൈകേയിക്ക് ഭരതനും സുമിത്രയ്ക്ക് ലക്ഷ്മണനും ശത്രുഘ്നനും ജനിക്കുന്നു.രാമൻ കൗ സല്യയുടെ മകനായിട്ടാണ് ജനിക്കുന്നത്, അതുകൊണ്ട് തന്നെ അവന്റെ ജനനത്തിൽ നിന്ന് തന്നെ ധർമവും വിധേയത്വവും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നവനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.ശിശുക്കൾ വളരുന്നു, മന്ത്രിമാരുടെയും ഗുരുക്കന്മാരുടെയും കീഴിൽ വേദാദി ശാസ്ത്രങ്ങൾ പഠിക്കുന്നു. ഈ കുട്ടികളിൽ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയനായി മാറുന്നത് രാമനാണ് ശാന്തസ്വഭാവം, അഹങ്കാരമില്ലായ്മ, സഹോദരപ്രേമം, അധർമത്തിനെതിരായ നിലപാട് എല്ലാം അവന്റെ വ്യക്തിത്വത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നു.
ഇതിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, മഹാതപസ്സുകാരനായ വിശ്വാമിത്രമുനി അയോധ്യയിൽ എത്തുന്നു. അയോധ്യ രാജാവ് ദശരഥനെ സമീപിച്ച് പറഞ്ഞു:
“മഹാരാജാ, ഞാൻ നടത്താൻപോകുന്ന യാഗങ്ങൾ പിശാചുകൾ വന്ന് ബുദ്ധിമുട്ടിക്കുന്നു. ഈ യാഗം സംരക്ഷിക്കാൻ ശക്തനായ രാമനെ എനിക്ക് നൽകുക.”
ദശരഥൻ ഇതുകേട്ട് ആദ്യം വിറച്ചുപോയെങ്കിലും, വസിഷ്ഠമുനിയുടെ ഉപദേശപ്രകാരം, അദ്ദേഹം വിശ്വാമിത്രന്റെ അഭ്യർത്ഥന അംഗീകരിക്കുന്നു. രാമനും, സഹോദരനായ ലക്ഷ്മണനും, വിശ്വാമിത്രമുനിയോടൊപ്പം യജ്ഞസംരക്ഷണത്തിനായി യാത്രതിരിക്കുന്നു.